شوان پرور
شوان پرور (به عربی: Şivan Perwer/شڤان پهروهر/شوان پهروهر) (زادهٔ ۲۳ سپتامبر ۱۹۵۵ در شهر سیورک (سوری)، در استان شانلیاورفه، میان شهرهای دیاربکر و شانلیاورفه، شمال کردستان) با نام اصلی اسماعیل آیگون (به ترکی استانبولی: İsmail Aygün) از خوانندگان مشهور و مردمی کرد کشورهای کردنشین (ترکیه، ایران، عراق، سوریه) است. ترانههای وی اکثراً حماسی و میهنپرستانه است.
وی فعالیت هنری را از سال ۱۹۷۵ شروع کرد و تا سال ۲۰۰۲ بیش از ۲۲ اثر خلق نمود. یکی از آخرین آثار وی به نام Men bira te kirya از طرف آکادمی آرل کرو (Harles Cros) موفق به دریافت بزرگترین جایزهٔ هنری از ژاک شیراک، رئیس جمهور وقتِ فرانسه شد. بهترین آثار شوان پرور بین سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ عرضه شد؛ ولی بعدها، علیرغم فعالیتهای هنری، به دلیل بیماری حنجره، کیفیت صدای خویش را از دست داد. در طول دوران اوج محبوبیت، سیاستمداران ردهبالای کشورهای خاورمیانه، که به گونهای با مسئلهٔ کردستان دست در گریبان بودند، به دلیل تحریک احساسات جوانانِ کرد جهت مبارزهٔ مسلحانه، از وی با تنفر یاد میکردند. پس از اصلاحات سیاسی ترکیه، اعطای آزادیهای نسبی به کردهای ترکیه، رجب طیب اردوغان وی را جزء شخصیتهای تاریخی ترکیه میداند. او از سال ۱۹۷۵ تاکنون در آلمان به سر میبَرد.
شوان از اسطورههای موسیقی و از شخصیتهای ملی کُردهاست. تعداد بسیار زیادی از جوانان کرد، با الهامگرفتن از او و به عشق او دیوان (سازی که شوان پرور با آن مینوازد و تا حدودی شبیه تار و تنبور است) دارند و آن را بهزیبایی مینوازند. شوان قبل از آنکه فعالیت خود در موسیقی حماسی به زبان کردی را شروع کند، در ترکیه به زبان ترکی موسیقی سنتی ترکیه آواز میخوانده و به «عاشق چوبان» مشهور بودهاست.
اردوغان در یکی از سخنرانیهایش به شوان پرور، که از سال ۱۹۷۵ ترکیه را ترک کرده بود، خوشامد گفته و از اینکه حسرت طولانیِ شوان برای بازگشت به وطن اتمام یافته، احساس شادی و مسرت نمود.
شڤان پەروەر (لەدایکبووی ٢٣ی ئەیلوولی ١٩٥٥) گۆرانیبێژێکی بەناوبانگی کوردە. شڤان پەروەر لە بواری مۆسیقای کوردیدا زۆر چالاک بووە و زیاتر لە ٢٥ ئەلبۆمی پێشکەش کردووە. ھەروەھا ھۆنەر، نووسەر، مامۆستای مۆسیقا و ژەنیاریشە. بە ھۆی شۆڕشگێڕی و ھەڵوێستە سیاسییەکانیەوە لە میدیاکاندا زۆر ناوی لێ دەبرێت.
ھەر لە تەمەنی گەنجییەوە دەستی کردووە بە گۆرانی وتن. بە ھۆی مەترسیی دەستبەسەرکردنی لە لایەن حکوومەتی تورکیاوە ساڵی ١٩٧٦ وڵاتی بە جێ ھێشت و بوو بە دانیشتووی ئەڵمانیا. تا ئێستاش نەگەڕاوەتە بۆ تورکیا. ساڵی ٢٠٠٤ لە ئەڵمانیا ڕێکخراوی کولتوریی نێونەتەوەیی شڤان پەروەری (Şivan Perwer International Culture Foundation) دامەزراند. [١]
ئەلبۆمی «من بێریا تە کریە» خەڵاتی Grands prix du Disque et Audiovisuels (گرنگترین خەڵاتی مۆسیقای فەڕەنسا) ساڵی ٢٠٠٤ی لە بەشی مۆسیقای جیھاندا بردەوە.[٢]
داوا لە شڤان پەروەر کرا لە کردنەوەی کەناڵی TRT6 لە سەرەتای ٢٠٠٩دا بەشداری بکات، بەڵام قەبووڵی نەکرد. لە ٩/١/٢٠٠٩ کەناڵی TRT6 بەرنامەیەکی بەڵگەیی لە ژیانی شڤان پەروەر بڵاو کردەوە.[٣]
لە ١٦/٨/٢٠٠٩ شڤان پەروەر و چەند ھاوڕێی لە کاتی فیلم گرتن لە نزیکی تافگەکانی نیاگارا، بە ھەڵە لە لایەن پۆلیسی کەنەدا دەستگیر کرا و دوای ماوەیەکی کورت ئازاد کرا. مەسعوود بارزانی و وەزیری دەرەوەی ئەو کاتەی حکوومەتی ھەرێم خوازیاری داوای لێبوردن کردنی Stephen Harper سەرۆک وەزیرانی ئەو دەمی کەنەدا بوون.[٤]
ئەلبۆمەکان
- گۆڤەندا ئازادیخوازان (١٩٧٥)
- ھەڤالێ بارگرانم (١٩٧٦)
- ھەرنە پێش (١٩٧٧)
- ئەی فەرات (١٩٧٨)
- کینە ئەم؟ (١٩٧٩)
- ھای دل (١٩٨٠)
- گەلێ من رابە (١٩٨١)
- ئاگری (١٩٨٢)
- بلبلۆ / فەرزێ (١٩٨٣)
- دۆتمام (١٩٨٥)
- لێ دیلبەرێ (١٩٨٦)
- ھەڵەبجە (١٩٨٨)
- خەونا من / قاسملۆ (١٩٩١)
- زەمبیلفرۆش (١٩٩٢)
- یا ستار (١٩٩٥)
- نازێ (١٩٩٦)
- ھێڤیا تە (١٩٩٩)
- رۆژ و ھەیڤ (٢٠٠٠)
- سارێ (٢٠٠١)
0